Jak ergonomia i zdrowie psychiczne wiążą się ze sobą?

Ergonomia to szeroka dziedzina nauki, która zajmuje się projektowaniem i dostosowywaniem środowiska pracy do potrzeb i możliwości człowieka. Najważniejszym celem ergonomii jest wzrost efektywności, bezpieczeństwa, komfortu i dobrego samopoczucia pracowników. Ergonomia i zdrowie psychiczne to kwestie, które są ze sobą ściśle powiązane. W poniższym artykule przedstawiamy, jaki dokładnie wpływ na zdrowie psychiczne ma zastosowanie rozwiązań ergonomicznych. Zapraszamy do lektury.

Wpływ ergonomii na nasze samopoczucie psychiczne

Ergonomia jest interdyscyplinarną nauką badającą relacje między człowiekiem i jego otoczeniem – przedmiotami i urządzeniami. Nacisk stawia się na dostosowanie ich do potrzeb, możliwości oraz ograniczeń użytkownika. Rozwiązania ergonomiczne są ukierunkowane na poprawę komfortu, samopoczucia, zdrowia i efektywności pracowników.

Do najważniejszych aspektów, w których uwzględnia się ergonomię, zaliczamy m.in. optymalizację układu przestrzennego, odpowiednio zaprojektowane kształty mebli zapewniające zdrową postawę i oparcie dla kręgosłupa, łatwość obsługi, właściwą akustykę czy klimatyzację.

Pojawienie się stresu w pracy jest bardzo realne. Na pracownikach ciąży wiele obowiązków – muszą dotrzymywać rozmaitych terminów, kontaktować się ze współpracownikami i przełożonymi a także potrafić sprostać nieustannie rosnącym oczekiwaniom pracodawcy.Coraz częściej mówi się też o mobbingu, czyli prześladowaniu pracowników w zakładach pracy.

Środowisko pracy i ergonomia także są niezwykle ważnymi czynnikami, które mogą wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne. Nie chodzi tylko o stres wynikający z realizacji codziennych obowiązków czy napięte relacje ze współpracownikami.

Warto wskazać, że zastosowanie rozwiązań ergonomicznych w środowisku pracy może znacząco poprawić nasze ogólne samopoczucie. Fakt dostosowania stanowiska pracy do potrzeb fizycznych i psychicznych sprawi, że unikniemy niepotrzebnego dyskomfortu i wynikającego z tego napięcia. Ergonomia obejmuje m.in. projektowanie ergonomicznych mebli i narzędzi, które w ogromnym stopniu pomagają utrzymać prawidłową postawę ciała – zmniejszają napięcie mięśniowe i przeciążenie, dzięki czemu ryzyko pojawienia się dolegliwości bólowych kręgosłupa jest znacznie mniejsze. Właściwie zaprojektowane stanowisko pracy w duchu ergonomii pomaga też znacząco zmniejszyć stres wynikający z trudności w obsłudze poszczególnych urządzeń i przedmiotów.

Zobacz też: Ergonomiczne Krzesła biurowe

Jakie zagrożenia dla zdrowia psychicznego niesie niewłaściwie zaprojektowane stanowisko pracy?

Nieodpowiednio zaprojektowane stanowisko pracy może spowodować, że pojawi się wiele zagrożeń dla zdrowia psychicznego. Mianowicie:

• Chroniczny stres. Brak ergonomicznych rozwiązań w krześle biurowym, biurku czy monitorze może spowodować wystąpieniem niewłaściwej postawy ciała i nadmiernym napięciem mięśniowym, co prowadzi do pojawienia się stresu. Dodatkowo, długotrwałe korzystanie z nieergonomicznych mebli i urządzeń znacząco zwiększa ryzyko występowania bólu pleców, szyi i ramion a także pojawiania się urazów.
• Zwiększone ryzyko pojawienia się chorób, np. depresji. Długotrwały stres, zmęczenie i brak motywacji mogą też w konsekwencji przyczynić się do pojawienia się groźnych chorób psychicznych, np. depresji.
• Zmęczenie i brak energii. Nieodpowiednio zaprojektowane stanowisko pracy powoduje również zmęczenie i ciągły brak energii. Przykładowo: źle ustawione biurko i fotel biurowy skutkują tym, że nogi są ułożone w sposób nieprawidłowy. To z kolei utrudnia właściwy przepływ krwi. Warto też zwrócić uwagę na fakt, iż na poziom energii i koncentracji wpływa również nieodpowiednie oświetlenie.
• Ogólne niezadowolenie. Jeśli pracownik nie ma na biurku wystarczającej przestrzeni do pomieszczenia niezbędnych dokumentów, może to wywoływać ogólne niezadowolenie i frustrację, a w konsekwencji także zmniejszenie wydajności.
• Większe prawdopodobieństwo wypalenia zawodowego. Źle zaprojektowane stanowisko pracy w długotrwałej perspektywie czasowej wpływa też na wzrost prawdopodobieństwa wypalenia zawodowego. Praca w niewłaściwych warunkach prowadzi do braku motywacji, chronicznego zmęczenia i stresu, co nie pozostaje bez wpływu na zadowolenie z wykonywanego zawodu.

Ergonomiczne rozwiązania dla poprawy zdrowia psychicznego w miejscu pracy

Istnieje szereg ergonomicznych rozwiązań, które można wprowadzić, by poprawić zdrowie psychiczne w miejscu pracy. Chodzi tutaj o:

• Zastosowanie ergonomicznych foteli biurowych. Cechą takich foteli jest możliwość ustawienia samodzielnego wysokości siedziska, funkcja odchylania do przodu i do tyłu oparcia, regulacja podparcia odcinka lędźwiowego. Wszystkie te rozwiązania sprawiają, że zapewnione jest właściwe oparcie dla kręgosłupa, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko występowania dolegliwości bólowych.
• Inwestycja w ergonomiczne biurka. Ergonomiczne biurko to takie, które znajduje się na właściwej wysokości dostosowanej do wzrostu użytkownika. Ponadto jego cechą wyróżniającą jest fakt, iż można na nim pomieścić wszystkie potrzebne sprzęty oraz dokumenty. Niektórzy wybierają również specjalne biurka z regulowaną wysokością, co stanowi ogromne udogodnienie. Istnieją też specjalne biurka, które mogą posłużyć do wykonywania pracy w pozycji stojącej.
• Używanie ergonomicznych klawiatur. Pracownicy wykonują swoją pracę przez wiele godzin każdego dnia, dlatego warto jest zadbać o to, by klawiatura, z której korzystają, była odpowiednio wysokiej jakości. Korzystanie z ergonomicznej klawiatury łagodzi fizyczny ból i dyskomfort, ale także pomaga radzić sobie z lękiem i stresem wynikającym z napiętych terminów. Klawiatury tego typu cechuje unikalna konstrukcja zapewniająca optymalne wsparcie nadgarstka, bo gwarantuje, że dłonie znajdują się w odpowiedniej odległości od siebie.

Ergonomia a stres – jak uniknąć negatywnych skutków?

Istnieje szereg sposobów, dzięki którym można znacząco zmniejszyć ryzyko pojawienia się stresu w miejscu pracy.

Przeczytaj także: Jak zadbać o zdrowie wykonując pracę biurową?

Do najważniejszych zaliczamy:

• Obserwowanie swojej postawy. Bez względu na to czy stoimy, czy siedzimy, warto mieć na uwadze utrzymywanie właściwej postawy. Stopy należy trzymać płasko na podłodze. Szyję należy trzymać prosto, zaś plecy powinny być lekko wygięte. Ramiona powinny być trzymane pod kątem prostym, a palce skierowane w dół.
• Monitor powinien znajdować się w odpowiedniej odległości (ok. 50 – 70 cm). 
• Nie zginaj ramion i nie pochylaj się zbyt mocno do przodu podczas pracy przy komputerze. 
• Rób regularne przerwy.
• Nie zginaj nadgarstków w tracie pisania.
• Podczas przerw wykonuj ćwiczenia rozciągające. 
• Korzystaj z ergonomicznych mebli – fotela oraz biurka. 
• Na biurku należy utrzymywać porządek, aby zawsze można było bez trudu i szybko znaleźć niezbędne dokumenty.
• Odpowiednia organizacja czasu pracy. Poprzez efektywne zarządzanie czasem również można znacząco ograniczyć ryzyko występowania sytuacji stresowych.

Zdrowie psychiczne a ergonomia w pracy zdalnej

Wiele firm wychodzi naprzeciw oczekiwaniom swoich pracowników i pozwala im na wykonywanie zawodowych obowiązków w formie zdalnej, w domowym zaciszu. Przechodząc na „home office”, warto mieć na uwadze, że również i w domowym zaciszu niezwykle ważna jest odpowiednia aranżacja przestrzeni biurowej zgodnie z zasadami ergonomii. Warto zainwestować w ergonomiczne meble – regulowane krzesło i odpowiednie biurko, które umożliwi utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Warto też upewnić się, że monitor znajduje się w odpowiedniej odległości od naszych oczu.

Zobacz również: Meble biurowe

Na zdrowie psychiczne wpływa też oddzielenie życia prywatnego od zawodowego. Aby było to możliwe, warto zaaranżować jedno, osobne miejsce do wykonywania pracy zdalnej. Oprócz tego niezwykle istotne są też przerwy od pracy. Wykonując pracę zdalnie warto też zadbać o komunikację ze współpracownikami. Zbyt długa izolacja społeczna może negatywnie odbijać się na zdrowiu psychicznym, dlatego też należy dbać o regularną komunikację ze współpracownikami, np. z wykorzystaniem rozmów wideo.

Jak zapobiegać chorobom psychosomatycznym poprzez ergonomię?

Ergonomia w miejscu pracy może odgrywać bardzo ważną rolę w kontekście zapobiegania chorobom psychosomatycznym.

Przeczytaj też: Sposoby relaksu w biurze

Jest to możliwe poprzez właściwe dostosowanie środowiska pracy do potrzeb fizycznych i psychicznych pracowników. Mowa tutaj o takich rozwiązaniach jak:

• korzystanie z ergonomicznych mebli poprawiających postawę ciała, 
• zmniejszenie stresu poprzez zastosowanie ergonomicznych rozwiązań, co skutkuje lepszą organizacją pracy oraz poprawą satysfakcji z wykonywanego zawodu, 
• optymalizacja warunków pracy, np. poprzez dobór właściwego oświetlenia, co poprawia koncentrację i redukuje zmęczenie,
• wprowadzenie regularnych przerw oraz aktywności fizycznej. Zdjęcie nagłówkowe autorstwa TheStandingDesk na Unsplash.

To powinno Cię również zainteresować: Jak zapobiegać bólom pleców podczas pracy w biurze?