Stres w miejscu pracy

Stres zawodowy staje się jedną z głównych chorób cywilizacyjnych. Coraz częściej stanowi nie tylko zagrożenie dla pracownika, ale również oddziałuje na efektywność firmy. Niektórzy potrafią sobie z radzić ze stresem, lecz dla innych staje się koszmarem, prowadząc do poważnych chorób psychosomatycznych. Jakie są przyczyny stresu zawodowego? Jak sobie z nim radzić?

Zwiększone ryzyko występowania stresu zawodowego często związane jest z organizacją środowiska pracy, np. monotonność wykonywanych zadań, praca pod presją wywołana zbyt dużą liczbą obowiązków lub brak możliwości rozwoju. Stresujące sytuacje wywoływane są również przez złe relacje interpersonalne w miejscu pracy. Często też pracownicy odczuwają niepokój związany z brakiem równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym. Te przyczyny przekładają się nie tylko na samopoczucie pracownika (m.in. depresja, rozdrażnienie, zmęczenie, problemy zdrowotne), ale również na funkcjonowanie firmy.

Działania osoby pracującej pod wpływem stresu stają się mniej efektywne, czego przyczyną jest spadek zaangażowania. Pogorszenie stanu zdrowia takiego pracownika prowadzi często do urlopu lekarskiego bądź zwolnienia, co skutkuje zwiększeniem rotacji osób pracujących w firmie. Jednak główną konsekwencją tych zjawisk jest niezadowolenie klientów przekładające się na obniżenie prestiżu firmy oraz brak zaufania pomiędzy pracodawcą a pracownikami. Warto zatem zapoznać się z technikami stress management, czyli zarządzania stresem, zanim pojawi się kryzys, który odczuje firma.

Badacze wyróżniają cztery grupy technik, które opracowane zostały na poziomie jednostkowej walki ze stresem. Do pierwszej należą techniki poznawczo-behawioralne, których celem jest zmiana sposobu myślenia (głównie generalizowania oraz wyolbrzymiania) prowadzącego do zbyt silnej reakcji stresowej. Ta technika dąży do wykształcenia bardziej racjonalnego sposobu myślenia, co skutkuje obniżoną liczbą zachowań stresowych.

Druga grupa to technika biofeedback, która ma na celu świadome kontrolowanie przez jednostkę reakcji fizjologicznych (m.in. tętno serca, ciśnienie krwi, napięcie mięśni). Działania związane z tą techniką opierają się na analizie wyników urządzeń badających, np. elektrokardiografu. Udowodniono, że metoda biofeedbacku skutecznie wpływa na redukcję odczucia niepokoju, bólów migrenowych oraz bólów mięśni.

Kolejną metodą służącą redukcji stresu jest trening relaksacji, czyli głębokie oddychanie za pomocą przepony oraz rozluźnienie mięśni ciała. Efektami tej techniki są: stan wyciszenia oraz odprężenia, obniżenie ciśnienia krwi oraz tętna serca i redukcja objawów stresu. Badania wykazały, że regularne ćwiczenia związane z relaksacją skutkują m.in. lepszym samopoczuciem oraz wzrostem zadowolenia z pracy zawodowej.

Ostatnią metodą jest każda aktywność fizyczna – związana z określoną dyscypliną sportu lub obejmująca dowolne ćwiczenia fizyczne. Głównym celem tej techniki jest oswojenie się ze stresem jako zjawiskiem obronnym organizmu na zagrożenie. Dzięki aktywności fizycznej organizm niejako w sposób „naturalny” reaguje na czynnik stresujący, co przyczynia się do efektywnej walki ze stresem.

Obecnie pojawia się coraz więcej technik radzenia sobie ze stresem nie tylko w obrębie jednostki – organizowane są także szkolenia dla grup mające na celu redukcję stresu w miejscu pracy. Warto zapoznać się z oferowanymi metodami oraz na co dzień starać się o pozytywną atmosferę w środowisku pracy. Powszechnie przecież wiadomo, że zadowolony pracownik to efektywny pracownik.